İşletmelerde personelin sağlık taramasının yapılması ve sağlık hizmetlerinin yürütülmesi iş yeri hekimliği görevi kapsamına girmektedir. Doktorlar, çalışma alanlarında mesleklere bağlı hastalıkları ve iş kazalarının önlenmesi için çalışmalar yürütürler. Ayrıca doktorlar, işletmelerde aldıkları tedbirler ve önlemlere rağmen çeşitli sebeplerle yaşanan sağlık problemleriyle ilgili işlemler yapmaktadırlar.
İş Yeri Hekimi Nasıl Olunur?
İşyerlerinde yapılan hekimlik için kişinin öncelikli olarak tıp fakültesini bitirmesi gerekmektedir. Doktor olmak için diplomaya sahip kişinin alanı ne olursa olsun işletmede hekim olma hakkı vardır. Bunun için doktorun bakanlığın izin verdiği eğitim kurumlarında iş yeri hekimliği eğitimi alıp yapılacak sınavda başarılı olması gerekmektedir.
Bazı durumlarda işletmelerde doktor olmak için sınav şartı gerekmez. Bu durumlar ise şunlardır:
- İş sağlığı güvenliği alanında akademik olarak doktorasını vermiş olan hekimler sınava girmek zorunda değildir.
- Doktorun iş güvenliği alanında iş teftişçisi olarak asistanlık dönemi dâhil en az 8 yıl görev yapmış olması gerekmektedir. Bu niteliğe sahip bir doktorun sınava girmesine gerek yoktur.
- Genel müdürlükte en az 8 yıl iş sağlığı güvenliğinde çalışan doktorlarda sınava girme şartı aranmaz.
- İş ve meslek hastalıkları alanında yan dal diplomasına sahip olan doktorlar da sınavsız şekilde işletmelerde hekim olabilirler.
İş Yeri Hekimliği Sınavı
İşletmelerde hekim olmak için yapılan sınav, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hemşireliği sınavıyla aynı anda yapılmaktadır. Yurt içinde veya denkliği YÖK’ten alınan yurt dışındaki tıp fakültelerinden mezun olan doktorlar işletmelerde hekim olabilirler.
Ancak işletmelerde hekim olabilmek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetki verilen kurslarda eğitimlere katılmak şarttır. Doktorlar 180 saat teorik ve 40 saat uygulamalı eğitime katılmalıdır. Toplamda 220 saatlik kursu tamamlayan doktorlar, bu alandaki sınava girmelidir.
Bakanlık tarafından yapılan sınavdan en az 70 puan almak gerekmektedir. Böylece doktorlar iş yeri hekimliği sertifikasını hak etmiş olurlar. Bu sertifikanın 7 yıl geçerliliği bulunmaktadır. Geçerlilik süresi biten sertifikanın yenilenmesi gerekmektedir.
Her yıl iki defa yapılan bu sınavlara başvurular ÖSYM üzerinden yapılmaktadır. Sınavda 50 soru sorulmaktadır. Sınav katılımcılarına 75 dakika süre verilmektedir. Çok büyük bir aksilik çıkmadıktan sonra sınav genel olarak saat 10:15’te başlamaktadır.
Yılda iki defa yapılan sınavların birinci başvuruları nisan ayında yapılmaktadır. İkinci başvuru tarihleri ise ekim ayının sonu ile kasım ayının ilk haftası olmaktadır. İşletmelerde hekim olmak isteyen doktorların bu tarihleri takip etmesi gerekmektedir.
İş Yeri Hekiminin Çalışma Saatleri
Sanayileşen iş hayatında meydana gelen sağlık sorunlarını en aza indirmek gerekmektedir. Ayrıca olası iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek için planlı çalışmalar yapılmalıdır. Çalışma alanlarında bir sorun olduğunda sağlık kontrollerinin ve tedavi süreçlerinin yani gerekli müdahalelerin yapılması önemlidir. İşte tüm bu hizmetleri modern bir şekilde sunmak iş yeri hekimliği kapsamına girmektedir.
Çalışma alanındaki doktor hizmetleri, başlı başına özel bir çalışma alanı olarak değerlendirilmelidir. Bu tür doktorluk, diğer sağlık personeli ve iş güvenliği uzmanlığı meslekleriyle entegre olmuş şekilde faaliyetlerini yürütmelidir.
Ayrıca, çalışma alanlarında görevli doktorların çalışma saatleri Çalışma Bakanlığı tarafından revize edilmiştir. Yapılan düzenlemelere göre doktorlar, az tehlikeli işletmelerde personel başına aylık minimum 5 dakika zaman ayırmalıdır. Tehlikeli sınıfa giren işletmelerde ise personel başına ayda minimum 10 dakika hizmet vermelidir. Çok tehlikeli işletmelerde ise personel başına ayda minimum 15 dakika vakit ayırmalıdır.
İş Yeri Hekiminin Görevleri Nelerdir?
İşletmelerde görev alan doktorların iş güvenliği ve sağlığı açısından kritik görevleri bulunmaktadır. Hekimler işletmelerde görevlerini yerine getirirken OSGB firmalarının görevlendirdiği İSG uzmanlarıyla koordineli çalışmalıdırlar. Ayrıca işverenle ve personelle birlikte bütüncül çalışmalar yürütmelidirler. İş yeri hekimliği yönetmeliğine göre bir doktorun görevleri aşağıdaki gibidir:
- Doktor, işletmelerde çalışan personele sağlık konularında danışmanlık yapmalıdır. Ayrıca personelin sağlık gözetimlerini yapmak doktorun görevidir.
- Doktor, personelin genel sağlık durumları ve çalışma koşulları ile ilgili işverene bilgi vermek zorundadır.
- İşletmedeki personele iş başında dikkat etmeleri gerekenler hakkında bilgi vermek, doktorun görevlerindendir.
- Ayrıca doktor, genel sağlık konularında işverene ve personele bilgilendirme yapmalıdır.
- İşletmedeki gece vardiyaları dâhil personelin sağlık gözetimlerini sağlamak doktorun görevidir.
- Mesleki hastalıklara yatkınlığı bulunan veya kronik hastalıkları olan personellere koruyucu sağlık muayenesi yapılmasını doktor sağlamalıdır.
- Portör muayeneler bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için yapılmalıdır.
- İş yeri hekimliği yapan doktor, İSG uzmanı ile iş birliği yapıp sağlıkla alakalı riskler konusunda işverenleri uyarmalıdır.
- Doktor, düzenli sağlık muayenelerini yapmakla mükelleftir. Ayrıca bu konuda işverenin farkındalığını artırmalıdır.
- İşletmede görevli hekim, ilk yardım ve acil müdahale çalışmalarını organize etmelidir.
- Hekim, personeli bağımlılık yapan madde kullanımı konusunda bilgilendirmeli ve uyarmalıdır.
- Doktor, kişisel hijyen, hastalıklardan korunma yöntemleri ve kişisel koruyucu donanımların kullanımı konusunda eğitimler düzenlemelidir.
Kısacası, işletmedeki doktorların görevlerini tam anlamıyla yerine getirebilmeleri için kanunlar kendilerine özel yetkiler tanımıştır. İşletmedeki görevli doktorların yetkileri ile ilgili bilgilere, iş yeri hekimliği yönetmenliğinden ulaşmak mümkündür.
İşyeri Hekiminin Yetkileri
İşletmelerde görev alan doktor, çalışma ortamında güvenlik için risk oluşturacak faktörler tespit ettiğinde işvereni bilgilendirmek zorundadır. Doktor bilgilendirme yaptıktan sonra işveren önerilere uymazsa, bu durum bakanlığa rapor edilebilir.
Ayrıca doktor, çalışma ortamında hayati risk taşıyan durumları tespit edebilir. Bu durumda doktor, acil müdahale yapılana kadar işveren vekilinin onayını alarak işi geçici durdurma yetkisine sahiptir.
İşletmede görevli olan doktor, görev tanımına giren tüm kontrolleri gerçekleştirebilir. Ayrıca doktor gerekli görürse personelle görüşme düzenleyebilir.
İşletmelerde OSGB firmaları kapsamında çalışmayan, tam zamanlı görev yapan doktorlar mesleki gelişimlerini ilerletmelidir. Bunun için doktorlar eğitimlere ve seminerlere katılabilir. Eğitim için geçirilen bir sene içerisinde 5 gün için işverenler doktorların ücretlerinde kesinti yapamazlar. İş yeri hekimliği kapsamında görev yapan doktorların çalışma süreleri, işletmenin tehlike sınıfları doğrultusunda değişiklik gösterecektir. Euro Life OSGB olarak size bu alanda gerekli hizmetleri sağlıyoruz. Detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.