Tüm dünyada sanayileşmedeki hızlı gelişme ile birlikte yeni bir kavram olan iş sağlığı ve güvenliği ortaya çıktı. Bu kavram ile birlikte sağlık odaklı olarak işleyişin düzenlenmesine yönelik iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları öncelikli konu haline geldi. İşyerlerinde çalışma ortamını doğrudan insan odaklı haline getirmeyi amaçlayan bu sistem ile iş kazalarının mümkün olduğu ölçüde en aza indirilmesi, işçi sağlığı ile birlikte işyerinin de korunması hedeflenmektedir.
Sık sık karşılaştığımız ve büyük üzüntü duyduğumuz iş kazaları can almaya, can yakmaya devam etmektedir. Bunun temelinde ise iş güvenliğinin yeteri ölçüde dikkate alınmaması yatmaktadır. İşyerlerindeki personelin güvenli bir şekilde işlerini yürütebilmesi, bedenen ve ruhen sağlıklarını koruyabilmeleri, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin ne ölçüde alındığı ile doğru orantılı olarak gelişim göstermektedir.
Kurallara uyulan, herkesin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiği işyerleri üzücü sonuçlar ortaya çıkaran kazalar ile pek sık karşılaşılmamaktadır. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları işte bu aşamada daha da önemli bir rol oynar.
İçindekiler
İSG Yönetim Sistemleri Yönergesi ( ILO – OSH )
İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri yönergesi, işyerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini olumsuz etkileyebilecek unsurların sistemli bir şekilde denetim altında tutulmasını ve bunların mümkün olduğu ölçüde engellemesine yönelik bir modeldir.
İş sağlığı ve güvenliği özü itibariyle önceliğini işçi sağlığına vermektedir. İnsan hayatı her şeyin üstündedir. Kaybedilen mal yeniden alınabilir, para yeniden kazanılabilir. Ancak, yitip giden bir canın geri gelmesi, acıların hafiflemesi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması adına alınan önlemlerin esnek davranılmadan yerine getirilmesi gereken hayati kurallar olduğunun bilincine varılmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri yönergelerinin temel amacı işçi ile birlikte işyerinin entegre olarak korunmasıdır. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları kullanılarak önce analiz yapılmakta, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğini tehdit eden unsurlar belirlenmektedir. Tespit edilen aksaklıklar, daha önce belirlenmiş uluslararası standartlardaki kurallara entegre haline getirilinceye kadar iş sağlığı ve güvenliği uzmanları tarafından kapsamlı çalışmalar yürütülmektedir. Bu yönetim sistemleri uygulamasının tarafsız kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesi, sistemin başarılı sonuçlar vermesi için taviz verilmemesi gereken bir kuraldır.
ILO – OSH Yönetim Sisteminin Ana Ögeleri
Sistemin uygulayıcıları, ILO – OSH yönetim sisteminin ana ögeleridir. İş sağlığı ve güvenliği sisteminin başarıya ulaşması önemlidir. Bunun için çalışanlar ile işverenin uyum içinde hareket etmeleri ve süreci benimsemeleri gerekir. Böyle bir hareketi sistemin kusursuz işlemesinin anahtarı olarak kabul ederiz.
İş sağlığı ve güvenliği sistemlerinin temel amacı adından bellidir. Öncelikle bu sistem, işçi sağlığını ve güvenliğini sağlar. Ardından da işyerinin sorunsuz çalışması için gerekli bir düzendir. Bu arada işletmeler, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları sayesinde pek çok artı kazanır.
Temel amaç, uzmanlar sistem sayesinde yaptıkları analiz çalışmalarıyla bazı riskleri tespit eder. Ayrıca uzmanlar ve ekip, iş yerindeki riskleri tamamen ortadan kaldıramaz. Fakat bu riskleri insan sağlığını tehlikeye düşürmeyecek dereceye kadar indirgemelidirler.
Bu sayede işçiler tehlikeden uzak görevlerini yerine getirir. Ayrıca işçilerin performanslarını olumsuz etkileyen faktörler ortadan kalkar. Böylece işçilerin üretim potansiyellerinde ciddi artışlar meydana gelecektir.
İş sağlığı ve güvenliği sistemlerinin ana hedefleri vardır. Bunlardan biri işçiye sağlıklı işyeri olanakları sunmaktır. Ayrıca işletmede muhtemel sorunların ortaya çıkması durumunda da destek olmaktır. Bunun için ekip sistemli bir koordinasyon kurmalıdır. Böylece ekip ortaya çıkan zararları tespit eder. Bazı çalışanlar, iş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle sağlığını kaybeder. Böylece işletme çalışanların tedavilerinin yapılması da sağlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ( ISO 45001:2018 )
İşyeri sahiplerine iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları konusunda önemli görevler düşmektedir. Bu sistemin sorunsuz bir şekilde işleyebilmesi için işveren önemli bir noktada bulunur. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin (ISO 45001:2018) temel amacı kuruluşlarda çalışanlara ve diğer insanlara sağlıklı koşullar yaratılmasını sağlamaktır. ISO 45001:2018 sistem içinde gelişmeye açık süreçleri de bünyesinde barındırarak, performansların sürekli gelişimine imkân vermektedir.
İşveren, işçi sağlığı ve işyeri güvenliğine ilişkin tüm önlemleri almak, bunların denetlenmesini sağlamak ve kazaların önüne geçmekle yükümlüdür. İşçinin iş güvenliği kurallarına uyduğunu, sağlığının korunmasına yönelik gözlük, özel elbise ve ayakkabıları giydiğinden emin olmak doğrudan işverenin sorumluluğundadır. İşyerinde herhangi bir kaza meydana geldiğinde işverenin sorumluluğu büyük olmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri gereği işyerleri sık aralıklarla denetlenmektedir. Bu denetimlerde çalışanların kural ihlali yaptıklarının tespiti, işyerinde risk oluşturabilecek unsurların bulunması durumunda işyeri sahibini ciddi cezalar beklemektedir. İşyeri sahipleri, hem çalışanlarının sağlığını korumak ve hem de büyük cezalarla karşı karşıya kalmamak için kurallara harfiyen uymalı, personeli tarafından da uyulmasını sağlamalıdır.
ISO 45001:2018 Döngüsü
ISO 45001:2018 döngüsü, iş sağlığı ve güvenliği sistemlerinin uluslararası standardı olarak tanımlanır. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları bu döngüyle ortaya çıktı. Çünkü döngü, işyerinde kazaların önlenmesini sağlar. Bu doğrultuda yaralanma ve ölüm gibi kötü sonuçlar ortaya çıkmaz. Çünkü bu sistemde işletmeler buna yönelik adımlar atar.
Sistem, yalnızca çalışanlar ve işyerinin güvenliğini sağlamakla sınırlı kalmamaktadır. İşyerlerinde korunması gereken bir kesim daha vardır ki, bu da ziyaretçilerdir. Ziyaretçiler iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almaz. Bu nedenle ziyaretçiler işyeri içinde kontrolsüz hareket edebilir. Böyle bir durum risklerin ortaya çıkmasına neden olur.
Sistem döngüsü, işyerlerine gelen ziyaretçilerin kendi başlarına hareket etmemelerini sağlar. Ayrıca yanlarında mutlaka İSG eğitimi almış refakatçi bulunur. Ziyaretçiler her kurala titizlikle uymalıdır. Böylece bu döngü iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları kapsamında sorunsuz işler.
Resmi İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemine Sahip Olmanın Faydaları
Resmi iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemine sahip olan işletmeler, önemli kazanımlar elde etmektedir. İş dünyası güven üzerine kurulu bir sistemdir. İşyerinin güvenli olması ve olumsuz kazalarla gündeme gelmemesi önemlidir.
Bu durum işletmeyi çalışanlar için çok cazip hale getirir. Ayrıca işletme iş ortakları tarafından benimsenir. Son dönemlerde uluslararası kamuoyu, iş sağlığı ve güvenliği sistemlerinin vazgeçilmez olduğunu kabul etti. Bundan dolayı uluslararası şirketler, büyük bütçeli iş bağlantıları kurarken bu standartları dikkate almaktadır.
Bu kazanımlar ile işletmeler, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları konusuna dikkat etmelidir. Özellikle işveren çalışanları adına güvenli bir işyeri imkânı sunmalıdır. Böylelikle kendisi için de önemli kazanımlar sağlar.
Uluslararası piyasalarda rekabet her geçen gün daha da sert hale gelmektedir. Dünyanın kabul ettiği İSG sistemlerini işyeri sahipleri işletmelerinde uygulamalıdır. Böylece işverenler, iş bağlantılarında rakiplerinden bir adım öne geçer. Sonuç olarak işletmeler, manevi kazanımlarının yanına çok ciddi maddi kazanımları da ekler.
İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimleri
İş sağlığı ve güvenliği alanında yapacağınız çalışmaların eksiksiz ve sorunsuz ilerlemesi önemlidir. Bunun için tek bir seçeneğiniz var. Öncelikle İSG uzmanınız, işletmenizdeki çalışanlarınıza eğitim vermelidir. İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları etkilerinin istediğiniz seviyede olması önemlidir. Bunun için sizin ve çalışanlarınızın gerekli eğitimleri eksiksiz bir şekilde alması gerekmektedir.
İş sağlığı ve güvenliği sistemlerine ilişkin alacağınız eğitimlerle ilgili şunları söyleyelim. Aldığınız eğitimin işletmenizdeki risklere uygun olarak şekillenmesi gerekir. Bu durum eğitiminizin verimini ortaya çıkaracaktır. Bu süreci yararlı bir şekilde yürütmeniz için önemli bir husus var. Özellikle çalışacağınız iş sağlığı ve güvenliği firmasını titizlikle seçmenizde yarar olacaktır.
Hem sizin hem de çalışanlarınızın sağlığını ön planda tutmak çok basittir. Bunun için iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri ve faydaları kapsamında faaliyet gösterin. Başka bir deyişle, bu sistem içinde sorumluluklarını yerine getiren işyerleri vardır. Kısacası bunlar, işçi dostu olmaları açısından her türlü takdire şayandır.